Κι αν με φάει ο δράκος;

Ο φόβος είναι πολύ συχνό φαινόμενο που παρατηρείται στην ανάπτυξη  των  παιδιών. Όλα σχεδόν έχουν μια φοβική εμπειρία σε κάποια στιγμή της ανάπτυξής τους. Είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που βοηθά την ανάπτυξη προσαρμοστικών μηχανισμών για κάποιο πιθανό κίνδυνο.

Αν ο ανθρώπινος οργανισμός δεν επαγρυπνούσε στους κινδύνους τότε μάλλον δεν θα μπορούσε να επιβιώσει μέχρι σήμερα. Ο φόβος μας χτυπάει το καμπανάκι να αντιδράσουμε με « πάλη ή διαφυγή» (fight or flight)

Σχετικά με την παιδική ηλικία το αντικείμενο του φόβου αλλάζει μέρα με την μέρα χρόνο με τον χρόνο.

Ποιος είναι τελικά ο «δράκος» για τα παιδιά;

Ο φόβος προς τα ξένα πρόσωπα και το άγχος του αποχωρισμού. Οι δύο αυτές μορφές φοβικής συμπεριφοράς αποτελούν χαρακτηριστικότατα παραδείγματα φόβων της βρεφικής και νηπιακής ηλικίας. Εδώ μπορούμε να προσθέσουμε και τον φόβο για την απώλεια ενός από τους γονείς. Ασυνείδητα το παιδί προσκολλημένο σε έναν από τους δύο γονείς φοβάται την ίδια του την επιθυμία να «βγάλει» από την μέση τον άλλο γονιό. Είναι το γνωστό οιδιπόδειο σύμπλεγμα για τα αγόρια ή το σύμπλεγμα της Ηλέκτρας για τα κορίτσια κατά τον Freud. Σ  αυτό το σημείο οι γονείς θα ενημερώσουν το παιδί ότι είναι δίπλα του για να το βοηθούν και να το προστατεύουν και πως δεν θα το αφήσουν ποτέ να βρεθεί σε κίνδυνο.Όταν κάποιο αγαπημένο πρόσωπο από την οικογένεια πεθάνει ακόμη και ζωάκι που έχουν σπίτι ο γονιός οφείλει να σεβαστεί τα συναισθήματα και τους φόβους που θα προκαλέσει το γεγονός αυτό στο παιδί.

Τα  παιδιά της προσχολικής ηλικίας συνήθως φοβούνται μη ρεαλιστικά  σχεδόν αδύνατα γεγονότα. Είναι η στιγμή στη ζωή τους που φοβούνται το τέρας στη ντουλάπα. Καθώς προσπαθούν να υπολογίσουν την διαφορά ανάμεσα στην φαντασία και στην πραγματικότητα.

Φόβος για τα ύψη Το παιδί φοβάται μην πέσει από το παράθυρο ή από το μπαλκόνι. Ο φόβος αυτός μερικές φορές ριζώνει στην ψυχούλα του παιδιού και τον κουβαλά μαζί του και στην ενήλικη ζωή του.Αυτοί οι φόβοι αυξάνονται όσο το παιδί αρχίζει να συνειδητοποιεί τον πραγματικό κίνδυνο.

Φόβος για προσωπική αποτυχία. Αν το παιδί διακατέχεται από τον φόβο της αποτυχίας χρειάζεται περισσότερη στήριξη και αυτοπεποίθηση. Ο έπαινος και η επιβράβευση θα πρέπει να συνοδεύει τις πράξεις του.Η ενθάρρυνση των ιδιαίτερων ταλέντων και ικανοτήτων του θα το κάνουν ικανό να αποκτήσει αυτοεκτίμηση.

Φόβος για τον γιατρό. Είναι ο φόβος της «λευκής μπλούζας». Σε αυτόν τον φόβο συμβάλει και στάση των γονέων και ιδιαίτερα της μητέρας. Όταν το παιδί εκφοβίζετε: « αν δεν είσαι καλό παιδί, ο γιατρός θα σου κάνει ένεση» μοιραίο είναι να δημιουργηθεί μέσα στο μυαλό του αυτή η αρνητική εικόνα για τον γιατρό. Το ίδιο γίνεται  για τον αστυνόμο ή ακόμη και για τον δάσκαλο. Είναι εξαιρετικά λάθος η συμπεριφορά του γονιού να εκφοβίζει το παιδί με αυτά τα πρότυπα ώστε να καταφέρει την ηρεμία του μικρού.

Φόβος για τα παραμύθια. Άλλη πηγή φόβου για το παιδί είναι τα παραμύθια. Το παιδί τα ζητάει, τα ψάχνει, τα διαβάζει, αφοσιώνεται. Ζει τον φανταστικό τους κόσμο και μερικές φορές δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα φανταστικά από τα πραγματικά όντα. Από την άλλη μεριά βέβαια το παραμύθι σαν λογοτεχνική οντότητα έχει σκοπό την «παραμυθία» δηλαδή την παρηγοριά έτσι τα περισσότερα παραμυθία και κυρίως τα λαϊκά έχουν μια εξέλιξη που φέρνει την «κάθαρση» στο παιδί. Τελειώνουν με την δικαίωση του ήρωα και φέρνουν ηρεμία στις ψυχές των ακροατών.

Πως θα πολεμήσουμε τελικά τον δράκο;Δραστηριότητες. 

Η κούκλα των συναισθημάτων μπορεί σε αυτό το σημείο να μας φανεί πολύ χρήσιμη. Παίζουμε με το παιδί την στιγμή της αλήθειας και φοράμε στην κούκλα το συναίσθημα που μα κυριεύει εκείνη την στιγμή. Είναι πολύ καλό που τα συναισθήματα που νιώθει το παιδί μεταφέρονται στην κούκλα έτσι το παιδί δεν θα διστάσει να τα εκφράσει αφού εκείνη την στιγμή δεν μιλά το ίδιο αλλά η κούκλα.

Αν η κούκλα φορέσει το πρόσωπο του φόβου μπορούμε να παίξουμε το παιχνίδι του ναι και του όχι.

Φοβάται ο Γιάννης το σκοτάδι; Το παιδί μέσα από την κούκλα μιλάει και μας εμπιστεύεται τους φόβους του.

Το αγγελάκι μου.

Μιλάμε με τα παιδιά για την παρουσία των αγγέλων στην ζωή μας Διαβάζουμε σχετικά βιβλία.

Φτιάχνουμε με απλά υλικά τον δικό μας άγγελο που θα είναι πάντα κοντά μας σε κάθε περίσταση. Ο άγγελος μου με βοηθά να ξεπεράσω τους φόβους μου.

Περισσότερες πληροφορίες για τον φόβο δείτε στα site:

www.synergazomai.gr  

www.paidiatros.com

www.junior.gr

www.psychiatrosonline.gr