Πως θα βοηθήσω το παιδί να εκφραστεί δημιουργικά;

Κάθε παιδί είναι γεννημένος καλλιτέχνης. Το σημαντικό είναι να παραμείνει καλλιτέχνης μεγαλώνοντας.

Πάμπλο Πικάσο.

Κάθε στιγμή της ζωής  του παιδιού είναι στιγμή έκφρασης.

Έκφραση των συναισθημάτων

                    Των επιθυμιών

                   των φόβων του.

Υπάρχουν συναισθήματα και λέξεις που το παιδί  δεν μπορεί να εκφράσει.

Πως θα το μάθουμε;  Μαθαίνω για να βοηθήσω, να επέμβω, να εξομαλύνω την άσχημη κατάσταση, να δώσω μια άλλη λύση.

Ο δρόμος είναι ένας : Η τέχνη.

·        

Η ζωγραφική

Δημιουργώντας το παιδί μια ζωγραφιά βλέπουμε το ψυχογράφημα του.

Τι χρώματα χρησιμοποιεί;

Χρησιμοποιεί σκούρα  ή χαρούμενα χρώματα;

Τι μέγεθος έχουν οι φιγούρες που ζωγραφίζει;

Διαβάστε και αυτό το ενδιαφέρον άρθρο:

Ζωγραφιά: Η σημασία της ζωγραφιάς στον συναισθηματικό κόσμο του παιδιού.

·         Το κουκλοθέατρο.

Εδώ το παιδί θα μας μιλήσει και θα εκφραστεί. Δεν θα νιώσει αμηχανία, διότι η κούκλα του προσφέρει ένα είδος προστατευτικής ασπίδας, απέναντι στον θεατή.

Ο A. G. Woltman   ο οποίος χρησιμοποιεί τις κούκλες του κουκλοθεάτρου στη θεραπευτική του δουλειά, αναφέρει: Υποθέτουμε ότι κάθε παιδί ταυτίζεται με τις κούκλες του κουκλοθεάτρου και με τις πράξεις τους με ένα τρόπο δικό του. Βλέπουμε ότι αυτή η ταύτιση οδηγεί σε προβολές, με την έννοια ότι κάθε παιδί προβάλλει στο θέαμα του κουκλοθεάτρου αισθήματα, τις δικές του επιθυμίες ή προσδοκίες.»

Ένα εύκολο και εξαιρετικά σημαντικό βήμα στη συναισθηματική αγωγή των παιδιών είναι η βοήθεια που μπορείτε να προσφέρετε στα παιδιά προκειμένου να προσδιορίσουν και να εκφράσουν με λέξεις  τα συναισθήματά τους όπως τα βιώνουν.

 Για παράδειγμα ο Νίκος ζήλεψε όταν έφεραν στην μικρή του αδερφή ένα δώρο με αποτέλεσμα να της  το πάρει και να προσπαθήσει να το σπάσει . Φανταστείτε λοιπόν τον πατέρα του να του λέει: «Καταλαβαίνω ότι στεναχωρήθηκες. Ζήλευα και εγώ όταν ήμουν μικρός και έβλεπα τη θεία Χριστίνα να παίρνει δώρα. Πιθανότατα η νονά σου θα σου πάρει και εσένα δώρο στα γενέθλια σου».

 Χρησιμοποιώντας λέξεις που δηλώνουν συναισθήματα βοηθάει τα παιδιά να μετατρέψουν  το αφηρημένο και τρομακτικό  συναίσθημα σε κάτι πιο συγκεκριμένο που αποτελεί φυσικό στοιχείο του ανθρώπου. Με αυτό τον τρόπο δύσκολα συναισθήματα όπως είναι ο θυμός, η θλίψη, ο φόβος μετατρέπονται σε εμπειρίες που βιώνονται από όλους μας και τις οποίες ο καθένας μας μπορεί να τις διαχειριστεί. 

Μελέτες έχουν δείξει ότι η λεκτικοποίηση των συναισθημάτων δρα με «ηρεμιστικό» τρόπο στο νευρικό σύστημα των παιδιών και τα βοηθάει να ξεπεράσουν πιο εύκολα τα περιστατικά που τα αναστατώνουν. Τα παιδιά που μαθαίνουν από μικρή ηλικία να ηρεμούν είναι πιθανότερο να συγκεντρώνονται καλύτερα, να αναπτύσσουν καλύτερη σχέση με τους συνομηλίκους τους, υψηλότερη σχολική επίδοση και καλή υγεία.

Ας προχωρήσουμε ένα βήμα πιο πέρα και περάσουμε στην οπτικοποίηση των συναισθημάτων του παιδιού μέσα από το κουκλοθέατρο. Έχουμε πει πολλές φορές πως τα παιδιά της ηλικίας αυτής έως πέντε χρονών έχουν το χαρακτηριστικό του ανιμισμού.

Δηλαδή δίνουν ζωή στα άψυχα αντικείμενα. Κάθε πράγμα στον κόσμο του παιδιού έχει ζωή και ψυχή. Με αυτόν τον τρόπο φέρνουμε στην επιφάνεια τα άσχημα συναισθήματα που πληγώνουν και στενοχωρούν το παιδί και αισθάνεται ενοχές να τα εκφράσει. Η κούκλα θα δείξει το πραγματικό μέγεθος στα παιδικά μάτια της ζήλιας και τους φόβου για το σκοτάδι. Έτσι όταν οι φόβοι μας είναι ορατοί μπορούν και να ελεγχθούν.

Με την ενασχόλησή του το παιδί στο θεατρικό παιχνίδι και στο κουκλοθέατρο καταφέρνει:

• Αποκτά αισθητικό κριτήριο
• Αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τα πράγματα
• Αποκτά μεγαλύτερη κατανόηση για τον κόσμο, για αξίες για τον συνάνθρωπο.
• Γεμίζει θετικά συναισθήματα όπως χαρά ενθουσιασμό ενδιαφέρον για γνώση.
• Αναπτύσσει τη φαντασία του.

Το κουκλοθέατρο είναι μια πολυτέχνη. Ξεκινά από την κατασκευή της κούκλας και η δράση της κορυφώνεται στην παράσταση. Την στιγμή όμως που το παιδί κατασκευάζει την κούκλα νιώθει σαν μικρός δημιουργός. Δίνει στην κούκλα τον χαρακτήρα που θέλει και κινεί τα νήματα της ιστορίας της κούκλας όπως θέλει αυτό.

Από πού προέρχονται όμως αυτές οι επιλογές;

Στο υποσυνείδητο του παιδιού κινούνται συναισθήματα που το ίδιο δεν τα γνωρίζει και επομένως δεν μπορεί να τα εκφράσει. Μερικά από αυτά όπως προείπαμε του προξενούν φόβο και θεωρεί πως είναι λάθος να τα εκφράσει. Έτσι μέσα από την κούκλα έχει το δικαίωμα να τα βγάλει στην επιφάνεια κατά κάποιον τρόπο να αποφορτιστεί.

Ο γονιός ή ο εκπαιδευτικός που κάθεται απέναντι στο παιδί εκείνη την στιγμή μπορεί να αντλήσει πολύτιμα συμπεράσματα για τον εσωτερικό κόσμο του παιδιού βλέποντάς το να δημιουργεί με τις κούκλες.

________________________________________________

Σας ενδιαφέρουν οι κούκλες μας;
Ετοιμάσαμε ένα νέο πακέτο με την δυνατότητα το παιδί μαζί με εσάς να δημιουργήσει τις δικές του κούκλες. Δείτε περισσότερες λεπτομέρειες στο ηλεκτρονικό μας κατάστημα    https://www.etsy.com/shop/PuppetryByAnastasia