Το σοκολατένιο σπίτι - πέρα από τον μύθο.

 Το παραμύθι αρχίζει ρεαλιστικά. Οι  γονείς είναι φτωχοί και στεναχώριουνται για το πώς θα μπορέσουν να φροντίσουν τα παιδιά τους. Το παραμύθι εκφράζει με λέξεις και πράξεις αυτά που συντελούνται στο μυαλό του παιδιού. Σύμφωνα με το κυρίαρχο άγχος του παιδιού, ο Χάνσελ και η Γκρέτελ πιστεύουν ότι οι γονείς τους συνωμοτούν πως θα τους εγκαταλείψουν . Ένα μικρό παιδί που ξυπνά πεινασμένο στο σκοτάδι της νύχτας, νιώθει ότι απειλείται με πλήρη απόρριψη και εγκατάλειψη, τις οποίες βιώνει με τη μορφή του φόβου της πείνας.

Η μητέρα αντιπροσωπεύει την πηγή κάθε τροφής για τα παιδιά, έτσι τα παιδιά βιώνουν τώρα την εγκατάληψη.Το άγχος του παιδιού και η βαθιά του απογοήτευση όταν η Μητέρα δεν είναι πια πρόθυμη να ικανοποιήσει όλες τις στοματικές επιθυμίες του, το οδηγούν να πιστέψει ότι η Μητέρα έγινε ξαφνικά μη στοργική , εγωίστρια, απορριπτική.

Η ιστορία μιλά για τις συνέπειες εξασθένισης όταν κανείς προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της ζωής μέσω της παλινδρόμησης και της άρνησης που περιορίζουν την ικανότητα να λύνει τα προβλήματα.

Το παιδί μαθαίνει ότι αν δεν απελευθερωθεί μόνο του από τις επιθυμίες προσκόλλησης  προς  την μητέρα του, οι γονείς και η κοινωνία θα το υποχρεώσουν να το κάνει ενάντια στην θέλησή του.

Όλα δείχνουν πως τα παιδιά πρέπει να περάσουν από το ένα στάδιο της ηλικιακής ομάδας στο άλλο. Από την παιδικότητα στην εφηβεία. Κάθε στοιχείο του παραμυθιού οδηγεί την σκέψη του παιδιού σε αυτόν τον δρόμο.

Φτάνοντας στο σπιτάκι με την σοκολάτα το παιδί ικανοποιεί τις βουλιμικές του τάσεις και τις πιο αρχέγονές του ικανοποιήσεις. Καθώς παρασύρονται από την ανεξέλεγκτη βουλιμία τους τα παιδιά, δεν σκέφτονται καθόλου, ότι καταστρέφουν εκείνο που θα έπρεπε να τους δώσει καταφύγιο και ασφάλεια. Το  σπιτάκι από σοκολάτα είναι μια εικόνα που κανείς δεν ξεχνά, πίσω όμως από αυτή βρίσκεται ο κίνδυνος, αν κανείς ενδώσει στον πειρασμό. Το παιδί όμως , όπως οι ήρωες της ιστορίας, θα ήθελε να καταβροχθίσει το σπίτι από σοκολάτα όποιοι και αν είναι οι κίνδυνοι.

Ακούν την φωνή της μάγισσας αλλά δεν σταματούν προσπαθώντας να ικανοποιήσουν τις βουλιμικές τους επιθυμίες ή την καθήλωσή τους στο στοματικό στάδιο όπου η μητέρα τα έτρεφε και αποτελούσε ένα με αυτά. Η στιγμή που τα παιδιά καταλαβαίνουν το μέγεθος του κινδύνου είναι καθοριστικό. Αυτή η σκηνή αποτελεί το πέρασμα από την παιδικότητα στην εφηβεία, από την απόλυτη εξάρτηση από τους γονείς στην ανεξαρτησία.

Το παραμύθι μας δίνει τρόπους επιτυχούς επίλυσης  του προβλήματος.

·         Πρώτα πρώτα η λογική και ευστροφία των παιδιών.

·         Η βοήθεια των συνομήλικων.

·         Η συνεργασία

Τα παιδιά καταλαβαίνουν,  πως για να επιβιώσουν πρέπει να αναπτύξουν πρωτοβουλία και αναγνωρίζουν, ότι το μόνο μέσο στο οποίο μπορούν να καταφύγουν, είναι να καταστρώσουν ένα σχέδιο και να δράσουν έξυπνα.

Αφού εξοικειωθούν με το παραμύθι τα περισσότερα παιδιά κατανοούν τουλάχιστον ασυνείδητα, ότι όσα συμβαίνουν στο πατρικό σπίτι και στο σπίτι  της μάγισσας, δεν είναι παρά ξεχωριστές πλευρές αυτού που στην πραγματικότητα είναι μια συνολική εμπειρία.

Η μάγισσα αρχικά είναι μια εξαιρετικά ευχάριστη μητρική φυσιογνωμία αφού δίνει στα παιδιά να φάνε και τα καλοδέχεται.  Την επόμενη μέρα όμως έρχεται το σκληρό ξύπνημα.

Έτσι νιώθει το παιδί όταν βιώνει τα αμφιθυμικά αισθήματα του οιδιπόδειου σταδίου, για της αποτυχίες δηλαδή της μητέρας να του εκπληρώσει όλες του τις ανάγκες και τις  επιθυμίες.

Η μάγισσα είναι η άλλη όψη της μητέρας: εκείνη που ικανοποιεί και εκείνη που διαψεύδει τις προσδοκίες.

Οι εμπειρίες που αποκόμισαν τα παιδιά στο σοκολατένιο σπιτάκι τα έχει απαλλάξει από τις στοματικές καθηλώσεις τους. Τελειώνοντας η περιπέτεια φτάνουν στο σπίτι πιο ώριμα έτοιμα να βασιστούν στη δική τους εξυπνάδα και πρωτοβουλία για να λύσουν τα προβλήματα της ζωής.

Η παρουσία της νεράιδας, στην δική μας ιστορία, είναι μια άλλη διάσταση της εκπαίδευσης .Το παιδί βρισκόμενο σε κίνδυνο προσπαθεί να βρει βοηθούς ώστε να καταφέρει να περάσει την δοκιμασία χωρίς απώλειες. Η νεράιδα του μαθαίνει μια στάση ζωής και το βοηθά να προχωρήσει ώστε να νικήσει την μάγισσα. Η νεράιδα είναι το πρόσωπο της δασκάλας που το παιδί χρειάζεται για να μπορέσει να αποκτήσει σωστή στάση ζωής.

Το παραμύθι τελειώνει με την επιστροφή των ηρώων στο σπίτι, απ όπου ξεκίνησαν και τώρα βρίσκουν εκεί την ευτυχία. Αυτό είναι ψυχολογικά ορθό γιατί το μικρό παιδί που οδηγείται στις περιπέτειές του από τα στοματικά ή οιδιπόδεια προβλήματα του, δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα βρει την ευτυχία έξω από το σπίτι. Για να πάνε όλα καλά στην ανάπτυξή του, πρέπει να επεξεργαστεί αυτά τα προβλήματα, ενώ εξαρτάται ακόμη από τους γονείς του.

Τα παιδιά έφεραν στο σπίτι θησαυρούς, αυτοί δε είναι υλικοί αλλά τα εφόδια για έναν καλύτερο τρόπο ζωής. Στο τέλος του παραμυθιού τίποτα δεν έχει αλλάξει παρά μόνο οι εσωτερικές συμπεριφορές των ηρώων.

Τα παιδιά δεν θα ξανανιώσουν άγχος για την συμπεριφορά των γονέων ούτε φόβο όταν έχουν να αντιμετωπίσουν την μάγισσα , τώρα γνωρίζουν πως με συνδυασμένες προσπάθειες και με την εργατικότητα μπορούν να ξεπεράσουν όλες τις δυσκολίες και να νικήσουν.

Τελειώνοντας θα τονίσουμε την ανάγκη για αφήγηση των παραμυθιών στα παιδιά για αυτόν τον λόγο:

Το παραμύθι αποτελεί την πρώτιστη μορφή με την οποία το παιδί μαθαίνει να διαβάζει το μυαλό του με την γλώσσα των εικόνων, τη μοναδική γλώσσα που επιτρέπει την κατανόηση, προτού επιτευχθεί η νοητική ωριμότητα.

Βιβλιογραφική αναφορά:

Μπρούνο Μπετελχάιμ: Η γοητεία των παραμυθιών γλάρος 1995