Το Παιδικό σχέδιο: ανίχνευση και εξήγηση

Η μικρή Ελένη, φέρνει περήφανη στην μητέρα της την ζωγραφιά, που μόλις έχει τελειώσει. Η μητέρα την κοιτάζει και της λέει, αρκετά ευγενικά,

-πάλι μουτσούρες έκανες Ελενίτσα;

 Η Ελενίτσα μόλις τριών χρονών δεν μπορεί να καταλάβει στον κόσμο των μεγάλων τι είναι η μουτσούρα και τι το αποδεκτό σχέδιο. Θα πρέπει να σκύψουμε με μεγαλύτερη ευαισθησία και γνώση πάνω στο σχέδιο που αποτυπώνει το παιδί μας στο χαρτί και να προσπαθήσουμε μέσα από τους κύκλους, τις γραμμές και τα συγκεχυμένα πολλές φορές σχέδια να καταλάβουμε την ψυχούλα του. 

Για το παιδί η εικαστική δημιουργία αποτελεί μια διεργασία που συνενώνει διαφορετικές εμπειρίες προκειμένου να γεννηθεί κάτι καινούριο, προσωπικό και μοναδικό. Στα σχέδια των παιδιών συνυπάρχουν τόσα πολλά διαφορετικά στοιχεία και εμπειρίες,  έτσι δεν είναι ποτέ δυνατόν να τα ερμηνεύεις με την πρώτη ματιά.

Ο καθρέπτης της παιδικής  ψυχής είναι και το παιδικό σχέδιο καθώς και το συμβολικό παιχνίδι.  

Μέσα από τις γραμμές μπορούμε να αναγνωρίσουμε σαν γονείς και σαν παιδαγωγοί αν κάτι απασχολεί το παιδί. Τα χρώματα επίσης που χρησιμοποιεί για να δημιουργήσει μια ζωγραφιά καθορίζουν την ψυχική του κατάσταση.

Όταν η μικρή Μαρία ξεκίνησε να ζωγραφίζει με μαύρο χρώμα τον ήλιο ήταν η εποχή που η γιαγιά της είχε ταξιδέψει στον ουρανό.

Η Κάσι ένα εξάχρονο κορίτσι που ανησυχούσε γιατί η μητέρα του έκανε χρήση ναρκωτικών ζωγράφιζε μια σπηλιά με νυχτερίδες κρεμασμένες στους τοίχους. Με αυτόν τον τρόπο η μικρή εξωτερίκευε το νυχτερινό της τρόμο για το επικίνδυνο περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούσε η μητέρα της.

Τι είναι όμως αυτό που κινητοποιεί το παιδί να ζωγραφίσει κάτι στο λευκό χαρτί;

 Πρώτα η μνήμη. Κάτι που θυμάται από τα παιχνίδια του, από την ζωή στο σχολείο ή κάτι που του έκανε εντύπωση. Μερικοί μαθητές που παρακολουθούσαν παραστάσεις μας ζωγράφιζαν στο χαρτί πολλές λεπτομέρειες ακόμη και την έκφραση του προσώπου που είχαν οι κούκλες.

Η φαντασία είναι ένα όχημα που ταξιδεύει το παιδί σε κόσμους άλλους, που αυτοί πολλές φορές αποτυπώνονται στο χαρτί και παίρνουν πραγματική μορφή.

Αλλά και σκηνές της πραγματικότητας μπορούν επίσης να αποτελέσουν θέματα της παιδικής ζωγραφικής.

Μερικά παιδιά στέκονται μπροστά το τραπέζι δραστηριοτήτων και δεν ενεργοποιούνται στον βαθμό που κάνουν άλλα. 

Τι μπορεί να συμβαίνει;

Φοβούνται απλά την αποτυχία και την απόρριψη από το μέρος του ενήλικα όταν προσπαθούν να δημιουργήσουν κάτι χωρίς οδηγίες ή βοήθεια. 

Ορισμένοι θεωρητικοί εκφράζουν επίσης την ανησυχία ότι η ενασχόληση των παιδιών με την τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια έχει μειώσει την ικανότητα τους να επιδεικνύουν την φαντασία και την ευρυματικότητα τους μέσω της τέχνης.